معنی لغوی قرض الحسنه وام نیکو می باشد. قرض الحسنه یعنی این که فردی اصل پول خود را به کسی که نیاز دارد می دهد و در موعد تعیین شده، بدون دریافت هیچ سود اضافی آن را از او پس می گیرد. از ویژگی های بارز قرض الحسنه همین عدم دریافت سود از طرف قرض دهنده می باشد.
جایگاه قرض الحسنه در مکتب اسلامی بسیار بالا و ارزشمند می باشد. اسلام همواره از مسلمانان خواسته است تا با کمک به فقرا، ریشه فقر را. از زندگی بشر ریشه کن کنند. آیات و روایات بسیار زیادی در مورد جایگاه قرض الحسنه وجود دارد. امام محمد باقر می فرمایند:«هر که به مردی قرض دهد تا زمانی که قدرت بر اداء آن داشته باشد، مال او در زکوة است و خود او با ملائکه در نماز است تا آن را بگیرد.»
قرض دادن از یکی از سنت های تاکید شده رسول خدا می باشد؛ که همواره مردم را دعوت به این امر می کرد و آن صدقه معرفی می نمود. ۶ آیه از آیات قرآن کریم در مورد قرض الحسنه می باشد. برخی از آثار قرض الحسنه که در قرآن کریم ذکر شده است.
یکی از آثار قرض الحسنه، پاداش چند برابری از طرف خداوند برای فرد قرض دهنده می باشد. از دیگر آثار قرض الحسنه می توان به از بین بردن گناهان فرد و مورد آمرزش و تشکر خدا قرار گرفتن اشاره نمود.
قرض الحسنه چه آثار و فوایدی دارد؟
- یکی از مهم ترین آثار قرض الحسنه نزدیک کردن قلب ها به هم می باشد.
- افزایش روحیه تعاون، مهرورزی و همدلی و کم کردن روحیه خود خواهی و مال اندوزی در افراد
- اصلاح کردن جامعه و کاهش جرایم از طریق کم کردن فقر
- تامین کردن نیازهای اساسی جامعه
اهمیت و جایگاه قرض الحسنه در نظام بانکی کشور:
برای داشتن یک جامعه متعالی و اقتصاد سالم لازم است امکاناتی جهت تامین نیازهای مالی افراد به شیوه درست، فراهم شود. در نظام بانکی کشور در کنار صدقات، عقود مشارکتی و مبادله ای، قرض الحسنه به عنوان جایگزینی برای ربا در تجهیز و تخصیص منابع استفاده می شود. صدقات برای نیازمندان حاد و عقود برای متقاضیان وجوه برای کسب سود تعلق می گیرد. در واقع قرض الحسنه به نیازهای مالی افرادی پاسخ می دهد که نه آنقدر فقیر هستند که واجد دریافت وجوه انتقالی باشند و نه توانایی آن را دارند که بتوانند از طریق به دست آوردن سود دیگران را سهیم کنند.
با وجود جایگاه قرض الحسنه در نظام بانکی بدون ربا، نظام بانکی جمهوری اسلامی نتوانسته با عملکرد ۲۵ ساله خود این هدف را محقق سازد. و سهم سپرده ها و تسهیلات قرض الحسنه مدام در حال کم شدن است.
حل این مشکل و کمک به احیای جایگاه قرض الحسنه تنها از طریق مشارکت فعال بانک مرکزی، بانک ها، دولت و مردم امکان پذیر می باشد.
